Informacje ogólne
Zgodnie z informacjami na stronie ZUSu:
“Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która opłaca składki na własne ubezpieczenia, w 2023 r. po raz pierwszy ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Służy ono temu, aby ustalić składkę na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok na podstawie przychodów/dochodów w nim osiągniętych. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok przedsiębiorcy muszą rozliczyć w 2023 roku [2].
Płatnicy będą składać takie rozliczenie po raz pierwszy.
Kogo dotyczy roczne rozliczenie
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej dotyczy płatnika składek, jeżeli w 2022 roku stosowana była jedna z poniższych form opodatkowania:
● zasady ogólne – podatek według skali,
● zasady ogólne – podatek liniowy,
● ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Do kiedy i jak przekazać roczne rozliczenie
Rozliczenie roczne należy przekazać w dokumencie za kwiecień 2023 roku:
● w ZUS DRA (blok XII), jeżeli prowadzona jest działalność gospodarczą jednoosobowa,
● w ZUS RCA (blok III.F), jeżeli opłacane są składki za inne osoby (np. pracowników, zleceniobiorców).
Ważne!
Dokument z rocznym rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok należy złożyć do 22 maja 2023 roku. Zgodnie z rozporządzeniem [3] nowe wzory dokumentów ZUS DRA i ZUS RCA będą obowiązywały od 1 maja 2023 r., czyli począwszy od dokumentów rozliczeniowych składanych za kwiecień.
Co wynika z rocznego rozliczenia
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia okaże się, że składka na ubezpieczenie zdrowotne została:
● opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, będzie przysługiwał jej zwrot – chyba że masz zaległości za składki lub nienależnie pobrane świadczenia z ubezpieczenia społecznego,
● opłacona w kwocie niższej niż ustalona – należy ją uregulować wraz ze składką za kwiecień 2023 roku, czyli do 22 maja.
Jak złożyć wniosek o zwrot nadpłaty
Wniosek o zwrot nadpłaty utworzony jest na profilu płatnika na Platformie Ubezpieczeń Społecznych (PUE) ZUS. Należy go sprawdzić i podpisać a następnie wysłać go do ZUS – do 1 czerwca 2023 roku. Nadpłatę zostanie przekazana na rachunek bankowy, który jest zapisany na koncie płatnika składek, najpóźniej do 1 sierpnia.
Za każdy miesiąc prowadzenia działalności w 2022 roku należy złożyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe z ustaloną składką na ubezpieczenie zdrowotne. Dokumenty korygujące wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne za rok 2022, można złożyć:
● najpóźniej do dnia, w którym złożysz wniosek o zwrot nadpłaty,
● do 30 czerwca 2023 roku – jeśli nie składasz wniosku o zwrot nadpłaty.”
Deklaracja w mOrganizerze Finansów
Rozliczenie deklaracji rocznej składki zdrowotnej w ZUS odbywa się automatycznie na podstawie danych systemowych.
Aby wygenerować deklarację ZUS należy uruchomić proces kontroli na miesiąc kwiecień 2023 w zakładce Moja księgowość/Zamknij miesiąc
.
W deklaracji za kwiecień są uzupełnione sekcje dotyczące miesięcznego rozliczenia (sekcje: IV oraz X) jak i rozliczenia rocznego (sekcja: XII) w przypadku jeżeli Podatnik prowadził działalność w 2022 roku i kwietniu tego roku (oraz za styczeń 2023 dla skali podatkowej oraz dla podatku liniowego).
Aby dane prawidłowo zaczytywały się do deklaracji rocznej ZUS DRA wszystkie deklaracje miesięczne w zakładce Moja księgowość/ Deklaracje muszą być zatwierdzone. Jeżeli w danym miesiącu jest niezatwierdzona deklaracja ZUS DRA to w takim przypadku dany miesiąc nie będzie brany pod uwagę do sumy miesięcznych należnych składek (pola w sekcji XII: 09, 16, 23).
Informacje jakie uwzględniane są w rozliczeniu rocznym, to:
- przychody i koszty z okresu prowadzenia działalności gospodarczej (nie są uwzględniane dochody z okresu zawieszenia działalności)
- korekta dochodu związana ze sprzedażą ŚT (tylko dla KP)
- okresy prowadzenia działalności, bez zawieszonych miesięcy
- należne składki za miesiące rozliczeniowe wykazane w deklaracjach miesięcznych
- zapłacone składki społeczne w 2022 roku
- zmiana/zmiany formy opodatkowania (lipiec 2022 oraz styczeń 2023)
- zatwierdzona ostatnia deklaracja w danym miesiącu (jeżeli jest wytworzony dokument pierwotny lub korekta w kopii roboczej w danym miesiącu, dany miesiąc nie będzie doliczany do należnej składki za dany miesiąc)
Deklaracja po wygenerowaniu będzie miała wpływ na:
- przelew do ZUS (jeżeli będzie występowała niedopłata, dokument wygenerowany z płatnością będzie zawierał tę kwotę do dopłaty w jednym przelewie)
- rozliczenie zapłaconej składki ZUS (w przypadku zmiany formy opodatkowania kwota podlegająca do dopłaty nie będzie uznawana za koszt ani nie będzie rozliczana w deklaracji na formach opodatkowania: ryczałt, podatku liniowego)
Nazwa deklaracji rocznej za 2022r. z miesięczną (za kwiecień 2023) -
DRA właściciela (imię i nazwisko) za 2022 i za rrrr/mm, tylko deklaracja wysyłana za kwiecień ma tę nazwę
Nazwa deklaracji miesięcznej - DRA właściciela (imię i nazwisko) za rrrr/mm
W przypadku zawieszonej działalności gospodarczej w 2022r. dla ZUS - ryczałt
Jeżeli podatnik przez cały rok 2022 miał zawieszoną działalność gospodarczą, wówczas w sekcji XII nie będzie danych dotyczących przychodów, rocznej podstawy składki, kwoty do dopłaty oraz będą wszystkie wygenerowane dane
dotyczące rozliczenia miesiąca kwiecień (jeżeli przynajmniej jeden dzień firma działała na rynku).
W przypadku zawieszonej działalności gospodarczej w 2022r. dla ZUS - KPIR
Jeżeli podatnik przez cały rok 2022 dla ZUS (czyli od lutego 2022 do stycznia 2023) miał zawieszoną działalność
gospodarczą to w sekcji XII nie będzie danych dotyczących dochodu, rocznej podstawy składki, kwoty do
dopłaty oraz będą wszystkie wygenerowane dane dotyczące rozliczenia miesiąca kwiecień (jeżeli przynajmniej
jeden dzień firma działała na rynku).
W przypadku rozpoczęcia lub odwieszenia działalności gospodarczej w styczniu 2023r. - Ryczałt
W przypadku kiedy podatnik rozliczający się na ryczałcie rozpoczął działalność gospodarczą lub ją odwiesił, wówczas w
deklaracji za miesiąc kwiecień w sekcji rozliczenia rocznego nie będzie informacji na temat tego miesiąca tylko informacje na temat 2022 roku (jeżeli takie występowały).
W przypadku rozpoczęcia lub odwieszenia działalności gospodarczej w styczniu 2023r. - KPIR
W przypadku kiedy podatnik rozliczający się na skali podatkowej lub podatku liniowym odwiesił albo rozpocznie działalność
gospodarczą w styczniu 2023 roku to w takim przypadku rozliczenie roczne będzie zawierało sumę należnych składek wynikających ze złożenia deklaracji ZUS DRA za miesiąc styczeń co będzie skutkowało naliczeniem zwrotu lub będzie rozliczone ze składkami pozostałymi (w przypadku prowadzenia działalności w 2022r.)
W przypadku zamknięcia działalności przed kwietniem 2023r.
Jeżeli podatnik zamknął działalność przed kwietniem 2023 lub dla całego miesiąca kwiecień 2023 miał zawieszoną działalność gospodarczą to w takim przypadku zostanie wygenerowana deklaracja DRA tylko z danymi dotyczącymi rozliczenia rocznego, czyli sekcja VI (jeżeli występuje), IX (jeżeli występuje) oraz sekcja XII.
W przypadku zmiany formy opodatkowania od 2023 roku na ryczałt.
W momencie przejścia z KPIR na ryczałt wtedy w sekcji XII będzie widoczne tylko rozliczenie dotyczące składek rozliczanych w 2022 roku.
W przypadku zmiany formy opodatkowania od 2023 roku na KPIR.
W momencie przejścia z ryczałtu na skalę podatkową lub na podatek liniowy w sekcji XII będą widoczne 2 rozliczenia dotyczące: składek rozliczanych w 2022 roku dla ZUS (ryczałt od stycznia, KPIR od lutego) oraz składki za miesiąc styczeń 2023.
W przypadku zmiany formy opodatkowania od lipca 2022 roku na skalę podatkową (z ryczałtu).
W momencie kiedy pierwsze półrocze było rozliczane na zasadach ryczałtu a następnie zmiana od lipca 2022 roku na skalę podatkową to w takim przypadku będą widoczne 2 rozliczenia dotyczące: pierwsze półrocze ryczałt (sekcja XII pola 19-25) a drugie półrocze skala (sekcja XII pola 04-11) oraz pole XII.03
UWAGA!!!!
Kontrola poprawności wysłanych deklaracji do ZUS za miesiące w roku 2022 oraz za styczeń 2023 roku leży po stronie użytkownika. Najbardziej ma to znaczenie jeżeli klient zmienił formę opodatkowania wstecz od stycznia 2022 roku.
Przykład:
Jeżeli klient był przez cały 2022 rok na podatku liniowym, w 2023 rok pozostaje na podatku liniowym i została wysłana deklaracja za miesiąc styczeń 2023 do ZUS, a następnie klient dla całego 2022 roku zmienił formę opodatkowania na skalę podatkową należy wysłać do ZUS korektę związaną z miesiącem styczeń 2023 aby dochód był w wysokości 0 zł.
Nieobsługiwane jest:
1. zmiana formy opodatkowania wstecz, dla całego roku z ryczałtu na zasady ogólne: aktualnie ustawienie zmiany formy opodatkowania na ryczałt w systemie dokonana po 01.07.2022 roku, powoduje zmianę opodatkowania w trakcie roku (styczeń-czerwiec ryczałt, lipiec-grudzień zasady ogólne)
2. zmiana formy opodatkowania wstecz, dla całego roku z podatku liniowego na zasady ogólne- księgowane w kosztach składki zdrowotne, po zmianie formy opodatkowania na zasady.
Co w tych sytuacjach:
Zalecamy wysłanie DRA za kwiecień 2023 z programu Płatnik bądź PUE ZUS. W tej sytuacji przelew ZUS należy wykonać bezpośrednio z rachunku firmowego, a płatności ZUS w systemie mOrganizer Finansów dodać ręcznie
